From Robert Fludd’s ‘Utriusque Cosmi Historia’, 1617-1621.
[Türkçe çeviri için yorum bölümüne bkz.]
Below takes place an interpretation that brings together the wisdom of Mehmet Akif Ersoy and Thomas the Apostle. A traditional interpretation would rely on a linguistic architecture in which the interpreter uses rather determinate senses of words to reconstruct a unitary representation of the text’s meaning. What follows below is not an interpretation in the traditional sense, because Gnosis is life and fermentation, not an architecture. Concededly the way of Gnosis has a structure, a map, but only the journeymen who have seen beyond the snowy mountains truly know what it is to know. The map is but a call to aspiring journeymen to start searching. A living experience does not leave a blueprint for reconstruction but images for imagination. As Ibn Arabi notes, manifestation does not repeat itself and each image when reimagined resurrects into another life. Thus, instead of fitting the images of the Pearl and the Nightingale into a common architecture, I have imagined Ersoy’s Bübül and Apostle’s Pearl as one continuous flow of images. I expect to continue with the second part soon Insallah. The link to the Hymn of the Pearl, my translation of Bülbül, and the original Turkish version can be found at the end.
Man is forlorn but not abandoned, and this is his truth: Love. The exodus from the heavenly abode is not a fall but a rise: an awakening. The greater gift of God is not that he molded Man in His fashion but that he let Man be Him, and let Him become Man. Whether with or without Man, the Divine Mystery is reserved in Uniqueness. The Unique, the Namelss observes God as both gift-giver and gift-receiver. The becoming of Man is the story of the gift. Both Thomas the Apostle’s Hymn of the Pearl and, its contemporary in heart, Mehmet Akif Ersoy’s Nightingale, Bülbül, tell of the becoming of Man.
The circle begins with the sweetness, the joy of creation: an unending feast, a day without a night. The nightingale, the glimmering expression of eternal life, rejoices over the sacred flow that nourishes:
Off you fly in glee,
Joyous your home, your heart, your creation
The nightingale lays out worlds with the flap of a wing. In tenderness and clemency, unending is the divine bounty. There Man was entrusted with the gift from the divine Treasury:
Large was it, yet was it so light
That all alone I could bear it.
The gift, light as an atom, spanned the entire universe. The gift planted in Man’s heart was the seed that contained all that was and all that will be. Yet the responsibility of what was implanted, man knew not, for he was forgetful:
Indeed, we offered the Trust to the heavens and the earth and the mountains, and they declined to bear it and feared it; but Man undertook to bear it. Indeed, he was unjust and ignorant (Quran 33:72)
Why unjust, why ignorant? Freshly out of the mold, paradigm of perfection, how so? Because justice is regained and wisdom remembered. Thus, Man ought to be tested, kindled into life, into consciousness. The seed needed gardening to flourish and gardening takes sweat and toil. God loved Man, but Man knew not. A veil to manifest His perfection: God forgot Man, and so Man forgot God:
My Glorious Robe they took off me
Which in their love they had wrought me,
And my Purple Mantle also
Which was woven to match with my stature.
His rise was his fall. Man, disrobed of the Robe of Spirit, the purple hue of his consciousness dimmed, was tasked to find light in darkness, the light of the Pearl. This is the exodus. The loud-breathing snake, deep beneath the tenebrous cave, guarded the Pearl. Alas Man knew not, his darkness was the cave, His light the Pearl. In those dark dreams Man remained forlorn:
The shroud of the uncanny darkness
Had fallen over the
Valley
No light, no passenger, no sound
All being stood still, forlorn
Dark in silence
Not a single whisper dispelled the deep trance
Alas
I mistook the dancer for the Divine dance
Man, dispersed into creation, became Many. A dance of mirrors that are brethren in essence, strangers in similitude, a dance that only reflects darkness… Man forgot that divine flap of the wing, the divine Dance of the Nightingale that lays out worlds. The dance without the Nightingale is but a shadow-play. Forlorn, Man, now dispersed into Men, looked to each other for solace to no avail:
Despaired and disappointed
I turned my back on the world
Had I found solace in highlands and villages
Man is originally One and not Many, thus from an appearance to another appears no Reality. Men in each other’s company find only slumber. They clothe each other of the clothes of the Many, the nourish each other with nectar of the dispersed. Color, odor, taste distract and disengage Man from his task to find the Pearl:
I forgot that I was a King’s son,
And became a slave to their king.
I forgot all concerning the Pearl
For which my Parents had sent me;
And from the weight of their victuals
I sank down into a deep sleep.
No! Man shall not ‘go gentle into that good night’. He is forlorn but not still. A dry, rusty movement incessantly grinds and compresses in his heart that yearns, laments and mourns. Then suddenly the contracting darkness burst into fire, into a kindling of light. What could contain that divine heart of light?
Once aflight
No holder could hold
No container could contain
You
It is the toil and sweat of gardening that sprouts the seed, and transforms the seed into a bountiful vine tree. Yet the grape won’t turn into wine without fermentation, without Love. Love ferments the efforts of Man and resurrects Wisdom from eternity. Man begins to recall, to remember and so the forlorn suffers in tears. Suffering, that is Love inverted, is the lovers’ abode. Tears are the water of life and bear no hypocrisy, says a Sage of the East. The lovers have no gift but the tears of suffering for the Friend. In tears Man glimpses Love, the Love that ferments, the Love that resonates:
Up the ladder of the past I climbed
Recollected
As thousands rose from the dead and
Overflowed off my brain
From the bosom of my darkness surged
An expanse of
Lament
Thus the inert
Absorbing trance exploded into
Ecstasy
A cascade of sobs and tears echoed through
The valley
How intense the flaming elegies
my God
How reverberating the moments
Trembled all the trees and stones
As if Uriel blew
the Horn of Armageddon
What’s that contracting darkness but an expansion of light? What are those laments and mourns but hymns of beauty? What is the Hour of Armageddon but a call back to life, to resurrection? The Word bespeaks itself for the faithful lover to hear. The sufferer, alchemically altered, emerges a faithful lover. Once the false ones burn away, true wings of Icarus appear.
As the beacon of love is lit, the nightingale returns as an eagle. The worlds that the nightingale laid out the Eagle watches over and protects. Infused in the Eagle are the Spirit wide in in its wings, and the purple consciousness keen in its gaze. Ha Mim:
Up an arise from thy sleep,
Give ear to the words of Our Letter!
Bethink thyself of the Pearl
For which thou didst journey to Egypt.
It [the letter] flew in the form of the Eagle,
Of all the winged tribes the king-bird;
It flew and alighted beside me,
And turned into speech altogether.
At its voice and the sound of its winging,
I waked and arose from my deep sleep.
As the Word bespeaks itself and as the snake within is awake, the snake without, and all that distracts and disengages Man go to sleep. Love guides remembrance’s flight onwards to perception without duality:
The terrible loud-breathing Serpent.
I lulled him to sleep and to slumber,
Chanting o’er him the Name of my Father,
On fabric of silk, in letter of red,
With shining appearance before me,
Encouraging me with its guidance,
With its love it was drawing me onward.
***
‘Nightingale’,
a translation by Emir Abdülkadir İnanç:
Despaired and disappointed
I turned my back on the world
Had I found solace in highlands and villages
Before
The water had already grown dark in the city
Before
The shroud of the uncanny darkness
Had fallen over the
Valley
No light, no passenger, no sound
All being stood still, forlorn
Dark in silence
Not a single whisper dispelled the deep trance
Alas
I mistook the dancer for the Divine dance
Up the ladder of the past I climbed
Recollected
As thousands rose from the dead and
Overflowed off my brain
From the bosom of my darkness surged
An expanse of
Lament
Thus the inert
Absorbing trance exploded into
Ecstasy
A cascade of sobs and tears echoed through
The valley
How intense the flaming elegies
my God
How reverberating the moments
Trembled all the trees and stones
As if Uriel blew
the Horn of Armageddon
O nightingale have you
your spouse, your haven
and the beloved spring you used to anticipate
So what for were those laments?
O nightingale,
For the troubles you have?
Set upon that emerald throne
Have you founded a celestial reign
Should the shelter of the entire universe fail
Unaltered you sail
Today a valley blessed in green
Tomorrow a brilliant scarlet
Garden
Off you fly in glee,
Joyous your home, your heart, your creation
Should your High Spirit desire
Grounds without sorrow,
All distance,
All existence
and Horizons readily lay
Under the wave of your wings
Once aflight
No holder could hold
No container could contain
You
To the emancipated of this world
The course of your Life
is the most desirable end
that
Imagination could provide
So why are your forces scattered
Along the days of Time
Mourning?
So why does the ocean of creation entire
Roar in your tiny chest?
No… you have the right to neither lament nor mourn
It’s my right to lament and mourn
And mine
Alone
Eons pass
With Horizons
Knowing not a glimmer of light
It’s my lot
To be without consolation
So my hollowed spring sheds her
Tears away
A dispossessed fool am I
In my motherland
Chagrins:
A bloodless
Fickle
Child of the East am I
As I let the West crush
Across and wide
The entire legacy of my ancestors
Passing along the well of my imagination
My ideas in ripples
Blur away
The land of the Commander and the Conqueror
Kneeled down in darkness
Let bells ring and resonate
In Osman’s head
Silence the call
To prayer
Skies shall not resonate anymore
the Protector’s name
Deep in sorrow
Let that glorious past
Become
But a mirage
All that power and might
Reduced to
But a pile of dust
Only a sunken dome
Shall remain from
the tomb of the thunderous
Yıldırım Khan
Let the resting place of Orhan
Be mutilated in a sea of
Atrocities
So shall the unity of Spirit crumble
Stone by stone
Dispersed into the void
Let millions of my brethren crawl
Destitute and displaced
Under the shadow of destruction
Shall they suffer excruciating pain
Piles
Thousands,
Hundreds of thousands corpses
Be cut into pieces
So the heathen shall trample upon
the heart of
Islam
Be quiet now O nightingale!
You have the right to neither lament nor mourn
It’s my right to lament and mourn
And mine
Alone
***
More about Mehmet Akif Ersoy, here
*
Our beloved friend and teacher Süleyman Erguner
and his rendition of Mehmet Akif Ersoy’s poems,
including ‘Nightingale’ is to be found here
*
Enjoy an excerpt
from the album here
*
More about
the ‘Hymn of the Pearl’
Emir Abdülkadir İnanç
– “İnci & Bülbül”
Aşağıda okuyacağınız yazı Mehmet Akif Ersoy ve Havari Tomas’ın bilgeliğini birbirine bağlayan bir yorumdur. Geleneksel haliyle yorum meal vermektir. Meal veren yorumcu dilin yapısına bakar, kelimelerin sabit yönlerini düşünür ve tek bir anlam ortaya koyar. Okuyacağınız bir meal değildir. Zira marifet bir mimariden tesis edilemez. Marifet mimari gibi kemikleşme değil, canlanma ve mayalanmadır. Marifetin bir yapısı, haritası vardır ancak menzili sadece menzile varan yolcu bilir. Harita tüm hak yolcularına aramaya başlasınlar diye bir çağrıdır; ancak asla bir reçete veya tarif değildir. Yaşayan tecrübe geriye yeniden inşa edilebilmesi için teknik çizim değil, yeniden hayal edilecek imgeler bırakır. Tecellide tekerrür olmadığı gibi bir imge de hiçbir zaman aynı şekilde hayale gelmez. Her hayal ediş imgenin özünden benliğin hayaline kendince bir diriliştir. Ben de İncinin Ezgisi’ni ve Bülbül’ü mimari bir yapı altında tekilleştirmektense, iki eseri hayalimde bir imge akışı olarak birleştirdim. Bu akışın devamını getirmeye niyetliyim İnşallah. Not düşeyim, İncinin Ezgisini bütünüyle çevirmedim, kullandığım kısımlarını çevirdim.
İnsan üzgün ve kimsesiz olsa da terkedilmiş değildir. Onun hakikati Aşktır. Onun semadan sürülüşü bir düşüş değil yükseliştir, işte uyanış böyledir! Tanrı’nın hediyesinin güzelliği insanın Tanrı suretinde olması değil O’nun Kemalinin İnsan’da, İnsan’ın da O’nda Kamil olmasıdır. İnsan tekevvün etmiş olsun olmasın, O yine Vahiddir. O isimsiz, O Vahid hem hediyeyi veren, hem alan, hem de verip aldığını görendir. İnsanın meydana gelişi hediyenin hikayesidir. Havari Tomas’ın İncisi de Ersoy’un Bülbülü de aynı demden insanın meydana gelişini anlatır.
Varoluşun dairesi, yaradılışın ilk neşesi, ilk nefesin tatlığıyla başlar. Bir sonsuz ziyafet, bir gecesiz gündür. Bülbül, ki O Baki olanın ışıldayan tecellisidir, o yaradılış nehrinin kutsal akışını neşeyle izler:
Bugün bir yemyeşil vâdî, yarın bir kıpkızıl gülşen,
Gezersin, hânümânın şen, için şen, kâinâtın şen
Bülbül bir kanat çırpışıyla dünyalar düzer. Rahman ve Rahim yoktur kerametine son. İnsan orada O’nun Mülk’ünden almıştır emaneti:
Bir o kadar geniş, bir o kadar hafif
Ki onu tek başıma taşıyabileyim
İnsanın hediyesi bir lahza kadar hafif ama evreni baştan sona kaplayan niteliktedir. Hediyesi bir tohum ki evvel ahir her an onda saklı. Lakin unutkan İnsan gönlüne ekilen o hediyenin sorumluluğunu bilemedi:
Evet, biz o emaneti göklere, yere ve dağlara arz ettik, onlar onu yüklenmeğe yanaşmadılar, ondan korktular da onu insan yüklendi, o cidden çok zalim, çok cahil bulunuyor (Kuran 33:72)
Neden zalim, neden cahil? Daha yeni doğmuş, mükemmeliyetin temsili insan nasıl böyle olur? Çünkü bilgelik hatırlanır, adalet kazanılır. İnsan imtihan edilmeli ki vücuda gelsin, vicdanı, gönlü olsun. Gönlüne ekilen tohum emek ve terle yeşerir. Vedud olan İnsanı sevdi, ama unutan insan bunu bilemedi. Bir örtünüş ki saklanan ortaya çıksın; Tanrı İnsan’ı unuttu ve İnsan’da Tanrı’yı unutuverdi:
Aziz cübbem üstümden alındı
Ki beni en çok sevenler onu bana vermişti
Ve mor pelerinim de
Ki ölçüsü bana uysun diye örülmüştü
İnsanın düşüşü aslında yükselişidir. Gönlü Ruh’un cübbesinden mahrum, bilincinin mor parıltısı sönük, İnsan karanlıklarda İnci’nin ışığını bulmalıydı. İşte bu onun sürgünü! Derin derin ve uğultuyla nefes alan yılan, zifiri mağarasında İnci’yi örter ve saklardı. Esasında insanın düşkünlüğü mağaranın karanlığı, gönlünün ışığı da İnci’ydi. O gafil İnsan bilmedi. O karanlık ve suskun rüyalarda kimsesiz ve üzüntülü bekledi:
Pek ıssız bir karanlık sonradan vâdîyi sarmıştı.
Işık yok, yolcu yok, ses yok, bütün hilkat kesilmiş lâl…
Bu istiğrâkı tek bir nefha olsun etmiyor ihlâl.
Muhîtin hâli «insâniyyet»in timsâlidir, sandım;
Yaratılışa dağılan İnsan muhit oldu. Hakikat bir aynaydı, kırıldı ve her parçası onu hatırlatan bir suret oldu. Hepsi özünde kardeş, görünüşte yabancı, tüm ayna kırıkları sessizlikte ve karanlıkta birbirini seyrederdi. İnsan Bülbülün o dünyalar düzen kanat çırpışını unuttu. Bülbülün unutulduğu o karanlıkta aynalar arasında bir gölge oyunu vardı. Kardeş olduklarını unutan yabancılar birbirinden nasıl teselli bulsun:
Bütün dünyâya küskündüm, dün akşam pek bunalmıştım;
Nihâyet, bir zaman kırlarda gezmiş, köyde kalmıştım.
Şehirden kaçmak isterken sular zâten kararmıştı;
Tüm gönüller tek bir nefis gibidir, suretin çokluğunun bir hakikati yoktur. Her evde bir mum yanar, dışarıdan bakan suret ancak onun kokusunu alır ışığını bilmez. Zira ışığın tadı, kokusu, şekli, görüntüsü olmaz. Işık ayrışmaz, parçalanmaz, bölünmez, kokmaz ama düşkün ne bilsin. Bir suret ötekini sadece efsunlayabilir, birbirini renklendirebilir, şekillere büründürebilir. Birbirini yedirir içirir ama doymaksızın. Öyleyse, suretten surete hikmet geçmez. Tat, koku, renk efsunlu hülyaların boyasıdır. Suret insanı İnci’den alıkoyar:
Unuttum Kral’ın oğlu olduğumu,
Düşkünlerin kralına esir oldum.
Unuttum İnci’yi de
Ki Ailem beni onun için buraya yollamıştı;
Düşkünlerle yediklerimin verdiği ağırlıkla
Derin bir uykuya daldım.
Hayır! İnsan öylece gecenin karanlığına gömülüp gitmeyecek. O kimsesiz ve üzüntülü olsa da çökük ve donuk değildir. Gönlündeki demirci ustası gönlü döver, ezer, sıkıştırır ve gönlün yakarış ve çırpınışlarıyla gönül korlanır. Birdenbire o sıkışma patlar ve alevlenir. Alevin ışığı gönlün özünde parıldayan ilahi ışığa misaldir. O Rabbani ışık nereye sığabilir:
Ufuklar, bu’d-i mutlaklar bütün mahkûm-i pervâzın.
Değil bir kayda, sığmazsın -kanatlandın mı- eb’âda
Emek ve terle gönüldeki tohum yeşerir, boy atar ve salkım salkım bağ bahçe olur. Ancak bağın üzümü mayalanmadan şarap olmaz. Gönlün mayası Aşk’ın ateşidir. Aşk İnsan’ın amelini mayalar ve gönlüne mühürlü Hikmet yeniden dirilir. Gönül zikr eder ve özlemle dolar. Düşkünün ateşten ıstırabı gözünden yaş olup akar. Aşk baş aşağı olduğunda Istıraptır ve aşığın yurdunun temeli çatısıdır. Doğulu Arif der ki: bilsen, gözyaşıdır ab-ı hayat, ağlayıp yürü, göz yaşının riyası yok. Aşığın Dost’a gözyaşından başka hediyesi yoktur. Gönlü mayalanan kan ağlar ve feryadı yankılanır:
Dönüp mâzîye tırmandım, ne hicranlar, neler andım!
Taşarken haşrolup beynimden artık bin müselsel yâd,
Zalâmın sînesinden fışkıran memdûd bir feryâd
O müstağrak, o durgun vecdi nâgâh öyle coşturdu:
Ki vâdîden bütün, yer yer, eninler çağlayıp durdu
Ne muhrik nağmeler, yâ Rab, ne mevcâmevc demlerdi:
Ağaçlar, taşlar ürpermişti, gûyâ Sûr-i Mahşer’di!
O daralıp, sıkışan karanlık, ışığın fethi ve açılışı değil de nedir? O feryatlar ve haykırışlar O’nun ihtişamının güzelliğine ezgilerdir. Mahşer dirilişe, yeniden hayata gelişe bir semavi davettir. Gönle mühürlü Kelam okunur ve duymak isteyen adanmış Aşığa zikr ve şifa olur. Baş aşağı çilekeş aşık bakırın altına ermesi gibi huzura erer, mutmain olur. Alevler gönlünü arındırdığında sadece O’nun ışığı parıldar. Aşığın gönlünün parıltısı Bülbül’e yuvasına dönsün diye nişanedir. Bülbül döndüğünde Kartal olarak döner. Kartal Bülbül’ün var ettiği alemlerin bekçisi, koruyucusu, halifesidir. Kanatları açıldığında Ruh gibi tüm ebadı kaplar ve keskin bakışının mor huzmesi suretin ötesindeki hakikati görür:
Ey uykuya dalmış olan uyan,
Kelamımızın okunuşuna kulak ver!
İnci’yi hatırla
Ki Mısır’a bu yüzden yolcu oldun.
Kelam yolcuya bir Kartal olarak belirdi,
Tüm kuş kavimlerinin kralı olan Kartal;
Semadan indi ve yanımdan uçuverdi,
Ve uluyuşu ve kanat çırpışıyla
Bizatihi Kelamın okunuşu oldu.
Derin, hülyalı uykumdan uyanıverdim.
Kelam okundukça ve bilincin yılanı uyandıkça mağaradaki yılan ve üflediği tüm saptıran hülyalar uykuya dalar. Aşk bir rehberdir ki aşığı tüm ikiliğin ötesindeki maşuka ulaştırır:
Dehşetengiz horuldayan o yılan.
Babamın güzel İsmini söyledim yılana,
Ve usulca uyuttum onu,
Kelamın kızıl ipekten harfleri,
Parıldarken önümde,
Bana rehberlik edip ilham verirken,
Aşkıyla beni kendine doğru çekiyordu.
Not:
Ersoy’un Bülbül şiiriyle ney hocam Süleyman Erguner sayesinde tanıştım. Bir gün bana Bülbül şiirini bilip bilmediğimi sordu, bilmediğimi öğrenince de albümüne yönlendirdi ve okumadan önce dinlememi rica etti. Dinledim, dinledim, dinlerken söyledim ve tekrar tekrar dinledim. Eserinin kapak resmini de sizinle aşağıda paylaşıyorum.
Süleyman Hoca hem son derece tecrübeli bir üstat hem bir o kadar iyi bir Dost’tur. Tecrübeli ve dostane olduğu kadar da esprili ve insancıldır. Bilgisine layık bir öğrenci, meclisine layık bir dost olabilmeyi dilerim. Tanışmamıza vesile olan, ve bu blogda kendimi ifade etmeme destek veren Nalan ve Nico’ya da ayrıca teşekkür ederim.
***
İnci’nin Ezgisi:
http://gnosis.org/library/hymnpearl.htm
Bülbül, Mehmet Akif Ersoy:
Bütün dünyâya küskündüm, dün akşam pek bunalmıştım;
Nihâyet, bir zaman kırlarda gezmiş, köyde kalmıştım.
Şehirden kaçmak isterken sular zâten kararmıştı;
Pek ıssız bir karanlık sonradan vâdîyi sarmıştı.
Işık yok, yolcu yok, ses yok, bütün hilkat kesilmiş lâl…
Bu istiğrâkı tek bir nefha olsun etmiyor ihlâl.
Muhîtin hâli «insâniyyet»in timsâlidir, sandım;
Dönüp mâzîye tırmandım, ne hicranlar, neler andım!
Taşarken haşrolup beynimden artık bin müselsel yâd,
Zalâmın sînesinden fışkıran memdûd bir feryâd,
O müstağrak, o durgun vecdi nâgâh öyle coşturdu:
Ki vâdîden bütün, yer yer, eninler çağlayıp durdu.
Ne muhrik nağmeler, yâ Rab, ne mevcâmevc demlerdi:
Ağaçlar, taşlar ürpermişti, gûyâ Sûr-i Mahşer’di!
— Eşin var, âşiyânın var, bahârın var, ki beklerdin;
Kıyâmetler koparmak neydi, ey bülbül, nedir derdin?
O zümrüd tahta kondun, bir semâvî saltanat kurdun;
Cihânın yurdu hep çiğnense, çiğnenmez senin yurdun.
Bugün bir yemyeşil vâdî, yarın bir kıpkızıl gülşen,
Gezersin, hânümânın şen, için şen, kâinâtın şen.
Hazansız bir zemîn isterse, şâyed rûh-i ser-bâzın,
Ufuklar, bu’d-i mutlaklar bütün mahkûm-i pervâzın.
Değil bir kayda, sığmazsın -kanatlandın mı- eb’âda;
Hayâtın en muhayyel gâyedir ahrâra dünyâda.
Neden öyleyse mâtemlerle eyyâmın perîşandır?
Niçin bir damlacık göğsünde bir umman hurûşandır?
Hayır, mâtem senin hakkın değil… Mâtem benim hakkım:
Asırlar var ki, aydınlık nedir, hiç bilmez âfâkım!
Tesellîden nasîbim yok, hazân ağlar bahârımda;
Bugün bir hânümansız serserîyim öz diyârımda!
Ne hüsrandır ki: Şark’ın ben vefâsız, kansız evlâdı,
Serâpâ Garb’a çiğnettim de çıktım hâk-i ecdâdı!
Hayâlimden geçerken şimdi, fikrim hercümerc oldu,
Salâhaddîn-i Eyyûbî’lerin, Fâtih’lerin yurdu.
Ne zillettir ki: Nâkùs inlesin beyninde Osmân’ın;
Ezan sussun, fezâlardan silinsin yâdı Mevlâ’nın!
Ne hicrandır ki: En şevketli bir mâzî serâb olsun;
O kudretler, o satvetler harâb olsun, türâb olsun!
Çökük bir kubbe kalsın ma’bedinden Yıldırım Hân’ın;
Şenâ’atlerle çiğnensin muazzam kabri Orhan’ın!
Ne haybettir ki: Vahdet-gâhı dînin devrilip, taş taş,
Sürünsün şimdi milyonlarca me’vâsız kalan dindaş!
Yıkılmış hânümanlar yerde işkenceyle kıvransın;
Serilmiş gövdeler, binlerce, yüzbinlerce doğransın!
Dolaşsın, sonra, İslâm’ın harem-gâhında nâ-mahrem…
Benim hakkım, sus ey bülbül, senin hakkın değil mâtem!
My translation (İngilizce’ye çevirim):
Despaired and disappointed
I turned my back on the world
Had I found solace in highlands and villages
Before
The water had already grown dark in the city
Before
The shroud of the uncanny darkness
Had fallen over the
Valley
No light, no passenger, no sound
All being stood still, forlorn
Dark in silence
Not a single whisper dispelled the deep trance
Alas
I mistook the dancer for the Divine dance
Up the ladder of the past I climbed
Recollected
As thousands rose from the dead and
Overflowed off my brain
From the bosom of my darkness surged
An expanse of
Lament
Thus the inert
Absorbing trance exploded into
Ecstasy
A cascade of sobs and tears echoed through
The valley
How intense the flaming elegies
my God
How reverberating the moments
Trembled all the trees and stones
As if Uriel blew
the Horn of Armageddon
O nightingale have you
your spouse, your haven
and the beloved spring you used to anticipate
So what for were those laments?
O nightingale,
For the troubles you have?
Set upon that emerald throne
Have you founded a celestial reign
Should the shelter of the entire universe fail
Unaltered you sail
Today a valley blessed in green
Tomorrow a brilliant scarlet
Garden
Off you fly in glee,
Joyous your home, your heart, your creation
Should your High Spirit desire
Grounds without sorrow,
All distance,
All existence
and Horizons readily lay
Under the wave of your wings
Once aflight
No holder could hold
No container could contain
You
To the emancipated of this world
The course of your Life
is the most desirable end
that
Imagination could provide
So why are your forces scattered
Along the days of Time
Mourning?
So why does the ocean of creation entire
Roar in your tiny chest?
No… you have the right to neither lament nor mourn
It’s my right to lament and mourn
And mine
Alone
Eons pass
With Horizons
Knowing not a glimmer of light
It’s my lot
To be without consolation
So my hollowed spring sheds her
Tears away
A dispossessed fool am I
In my motherland
Chagrins:
A bloodless
Fickle
Child of the East am I
As I let the West crush
Across and wide
The entire legacy of my ancestors
Passing along the well of my imagination
My ideas in ripples
Blur away
The land of the Commander and the Conqueror
Kneeled down in darkness
Let church bells ring and resonate
In Osman’s head
Silence the call
To prayer
Skies shall not resonate anymore
the Protector’s name
Deep in sorrow
Let that glorious past
Become
But a mirage
All that power and might
Reduced to
But a pile of dust
Only a sunken dome
Shall remain from
the tomb of the thunderous
Yıldırım Khan
Let the resting place of Orhan
Be mutilated in a sea of
Atrocities
So shall the unity of Spirit crumble
Stone by stone
Dispersed into the void
Let millions of my brethren crawl
Destitute and displaced
Under the shadow of destruction
Shall they suffer excruciating pain
Piles
Thousands,
Hundreds of thousands corpses
Be cut into pieces
So the heathen shall trample upon
the heart of
Islam
Be quiet now O nightingale!
You have the right to neither lament nor mourn
It’s my right to lament and mourn
And mine
Alone