Black Sun Splendor Solis 1582 / The black Sun harbinger of Light rises! Nurun habercisi kara Güneş doğar!
[Türkçe çeviri için yorum bölümüne bkz.]
Few words on Job
The story of Job is that of loneliness, and for that a story difficult to endure. Self-knowledge flourishes in a community; one knows oneself through the other. Friends embody values and coat the abstract with flesh. The faithful mirrors the faithful and in communion give presence to the splendor of unity. A partner in life is a seed of life that inseminates and nourishes the other, forming the basis of service and conscience. The child, a blessing and a grace for parents, opens the doors of endless bounty. The created is thus bound to one another following the law of creation. Living harmoniously by the law, Job fulfills each of these earthly relationships and acts as a Godfearing guardian of the needy. However, one day God, motivated by the Adversary, prunes his tree of bounty and casts him into the abyss of loneliness. Job, filled with sorrow, finds himself incapable of communicating his troubles to his friends as they find themselves incapable of understanding him. For why on earth someone as dutiful as Job who upholds the good received this punishment? However, the true question remains: is what happens to Job really a punishment?
Job, slowly and gradually submerging in the grim black of despair, begins to see his situation as an injustice, for he did only what He commanded. Infuriated, he appeals to God to oversee his case. Then God appears out of the storm and appeals to Job: “Dress for action like a man; I will question you, and you make it known to me. Where were you when I laid the foundation of the earth? Tell me, if you have understanding.” (Job 38, 3-4). From that moment onwards, God reveals to Job the secrets of creation and as He reveals them Job understands that God with His Knowledge, Wisdom and Genius is Alone. Yet he now shares His loneliness; Job standing before His presence is alone with the Alone. Finally, Job rises to tell God: “I had heard of you by the hearing of the ear, but now my eye sees you.” (Job 42, 5) Is there a greater gift, is there a subtler grace?
Why call this piece a Solstice?
The experience of the Underworld has the deepest connection with attaining illumination. When Sun sets it sinks into the Underworld. When the Sun rises it emerges back from the Underworld. In between is the secret of loneliness, and at its peak Loneliness is a solstice.
Job asks himself:
The earth, from which food comes, is overturned below as though by fire; a place whose stones are sapphire, and which contains dust of gold; a hidden path no bird of prey knows, no falcon’s eye has spotted it. Proud beasts have not set foot on it, and no lion has passed along it. On the flinty rock man has set to work with his hand; he has overturned mountains at their bases. He has cut out channels through the rocks; his eyes have spotted every precious thing. He has searched the sources of the rivers and what was hidden he has brought into the light. But wisdom, where can it be found? Where is the place of understanding? (Job 28, 5-12)
My heart’s reply:
Spiral above spiral
Cascading in whirls of worship
Blending
into each other
yet not a single touch
finds itself into the lovers’ nest
Immutable, yet destined to separation
Love graciously hands down pieces of
Wisdom
The forbearers of doom that reside
In the resounding ebb of the fluid
Enchanting, disarming,
Sweet sleep weaves
together
the tick of the clock
and the pinch of space
Echoes redouble in crumbles
Circular sounds of soul and motion
Sing as does the dove’s tail.
Flaps
and
chatters.
things appear and disappear.
A small town of theatrical dispense,
Where the dramaturg is lost!
Does he hide? Or is he departed?
So the actors execute the play in search
of the mysterious dramaturg
Always blinded by each other
no actor can find a way out
of this doomed play
and the stage keeps growing
and
growing
Tumult is excruciating loneliness
and
harmony a bitter taste
that haunts the palate
Screams revolve around the crescent of the
The thin wine glass
not so exquisite
not so full of grace
Impressions to collect
Feelings to touch
and an ovoid Smell of remembrance
All of them blessed with a strange openness to listen
Always cautious nonetheless not to set them ablaze
with sights rays
Dressed in robes,
and gait like shadow
Not so sinister, yet never forgiving
a figure androgyne not so much like Rimbaud
but more like Jeanne d’Arc
A spectre on the stage invites
the blind across the river
ever joyful
the resounding ebb of the fluid
So the crimson wisdom of the blood is ever beating
It’s teaching a blessing
yet nothing but a curse to the unhearing
Echo of distant lands
adventures unheard of
Violet waterfalls of glory thunder
The Orange suns
ablaze in nostalgia
rays disseminate as splintering tears
Drops of water, speech of silence.
Heartbeat of wisdom
All circulate in the teaching
of my
own
blood,
and so it resounds as it
flows,
and flows
and flows
into the well-springs of subterranean Nameless
where the drops of rain
are not of water but of pearls
That fill chalices of fine-cut
diamonds
Ruby, emerald, sapphire
and topaz
all float graciously
in between.
Here Love has no words to speak
for there He finds her mystery
within mystery
A kiss not of her doing,
but of his undoing
A kiss of mystery
and the lips
its veil
so it resounds the blood of my teaching
groping
yet not touching
the very eyes of splendid beauty
There on the horizon
rest her Crown
glowing with darkness
Aivazovsky Creation of the World 1864 / God alone hovers above the waters. Yaratan suların üstünde yalnızca süzülürken.
***
Note to the reader: Strangely enough I wrote this poem in English and then translated it into Turkish. The words simply flew down on me as I was reading Peter Kingsley’s book ‘Reality.’ I also urge you to read his book ‘Ancient Philosophy Mystery and Magic’. Peace be upon him. I would also like to express my gratitude and love for my friends Nalan and Nico who so graciously offer me loneliness. Emir Abdulkadir Inanç, December 30 2018.
Eyüp’ün Gündönümü
Eyüp üzerine birkaç söz
Eyüp’ün hikayesi yalnızlığın hikayesidir ve bu tahammülü zor bir hikayedir. İnsan kendini insanda tanır. Arkadaşlar değerlerin vücut bulmuş halidir; soyutu somutlaştırır. Mümin müminin aynasıdır; cemaatin yüceliği birliğe nişane olur. Bir eş diğerinin velinimetidir; hizmet ve vicdanın temelini oluşturur. Çocuk ebeveyne bir lütuftur; sonsuz bereketin kapılarını açar. Böylece her yaratılan, yaratılışa tabi olduğu için, bir diğerine düşkündür. Eyüp yaratılış yasasıyla uyum içinde tüm bu ilişkileri hakkıyla yerine getirmiştir; Tanrı’dan korkmakta, fakiri kollamaktadır. Ancak gün gelir Muhalif’in vesilesiyle Eyüp’ün elinden her şeyi alınır. Haline üzülür, derdini arkadaşlarına anlatamaz onlar da anlayamazlar: iyiyi var etmeye çalıştığı halde neden böylece lanetlenmiştir? Esas soru şudur: bu başına gelenler gerçekten bir lanet midir?
Eyüp inceden inceye Rabbi karşısında haklı olduğunu düşünmeye başlar, zira onun buyruğunu tutmuştur. Tanrı’dan kendi hesabını bizzat görmesini ister. Sonunda Tanrı ona belirir ve sorar: ‘Şimdi erkek gibi kuşağını beline vur da, Ben sorayım, sen anlat. Ben dünyanın temelini atarken sen neredeydin? Anlıyorsan söyle.’ (İncil, Eyüp 38) İşte o andan itibaren Tanrı ona yaratılışın sırlarını gösterir ve gösterdikçe Eyüp anlar ki Tanrı hikmeti bilgisi ve dehasıyla yalnızdır. Eyüp de onunla beraber O’nu yakinen bildiğinde onunla beraber yalnızdır. Sonunda Eyüp Tanrı’ya der ki: ‘Kulaktan duymaydı bildiklerim senin hakkında, şimdiyse gözlerimle gördüm seni’ (İncil, Eyüp 42) Bundan güzel hediye, bundan ince lütuf var mıdır?
Neden bu yazının adı Gündönümü?
Yeraltına iniş insanın kendini ve kâinatı meydana getiren kuvvelerle beraber olduğu zaman endindiği deneyimdir; ışığın kalbine yolculuktur. Güneş battığında yeraltına iner, doğarken yeraltından doğar. Devrinin tepe noktası Gündönümüdür.
Eyüp kendi kendine sorar:
Ekmek topraktan çıkar. Toprağın altı ise yanmış, altüst olmuştur. Kayalarından laciverttaşı çıkar,
yüzeyi altın tozunu andırır. Yırtıcı kuş yolu bilmez, doğanın gözü onu görmemiştir. Güçlü hayvanlar oraya ayak basmamış, aslan oradan geçmemiştir. Madenci elini çakmak taşına uzatır, dağları kökünden altüst eder. Kayaların içinden tüneller açar, gözleri değerli ne varsa görür. Irmakların kaynağını tıkar, gizli olanı ışığa çıkarır. Ama bilgelik nerede bulunur?
Gönlümden bir ses cevap verir:
Dönence içinde dönence
ibadetin dalga dalga devranları
birbiri
içine geçer
lakin bir dokunuş yok ki
âşıkanın yurduna varsın!
Sabit, ama kaderi dağılmak olan
Aşk aktarır
Hikmet parçacıklarını
Ki onlar felaketin önleyicileri
Barınır suyun yankılanan cezrinde,
Tılsımlar, bıraktırır eldeki silahı,
Tatlı uyku bağlar
birbirine
saniyenin atışını
ve uzamın tutamını
Ufalandıkça yankılar katbekat artar
Nefs ve hareketin devreden sesleri
Güvercinin kuyruğu gibi şarkı söyler
Kanat çırpışı
ve
dırdır.
eşya tecellide parıldar ve söner.
Bir küçük kasabada bir orta oyunu
Ancak oyunun yazarı kaybolmuş!
Saklanır mı? Yoksa terk mi etti?
Oyuncular öylece oynar arar
Sırrın gizeminde kaybolan yazarı
Birinin eli birinin gözünde
kördür hepsi
o sahnede, o kasabada
felaketi beklerken mahpusturlar
ve sahne büyüdükçe büyür
ve
büyür
Kargaşa tahammülü olmaz yalnızlıktır,
ahenkse damakta kalan
ekşi bir tat
Bağrışma ve çığlıklar sema eder
Şarap kadehinin hilalinde
ne o kadar zarif
ne de öylesine latif
Gönüldeki izler
Hisler
ve zikrin yumurta şeklindeki Kokusu
Hepsi dinlemeyi kabul etmenin bilinmezliğinde kutsanmış
Ancak her zaman müdebbir ki
gözlerin ışınları onları yakıvermesin
Kaftanlarla sarmalanmış,
adımları gölge gibi
Pek kötü niyetli olmasa da asla affetmeyen
Rimbaud’ya pek benzemese de
Jeanne d’Arc’ı andıran
bir suret ki hem er hem dişi.
İşte o heyûlâ davet eder
sahnedeki körleri nehrin öte tarafına
hep neşelidir
suyun cezri yankılanırken
Çarpar sürekli kanın kızıl Hikmeti
Öğretisi bir zikir ve şifa
Duymayana da bir şek ve şüphe
sanki ona uzaktan birisi sesleniyor
Ötedeki engin diyarların aksi
Eşi benzeri olmayan maceralar haber verirler
Eflatun şelalelerin gürlemesinden
Kızıl edalarıyla Turuncu güneşlerden
iştiyakın ateşiyle ışıl ışıl hepsi birer şule
ve eflâka dağılan ışınları yalımdan birer göz yaşı
Damla damla su, sükûnette bir terennüm.
Hikmetin kalbi çırpar
Tüm bunlar devran eder
kanımın
kendi
öğretisinde,
ve öylece yankılanır
akar,
akar
ve akar
İsimsizin yeraltı kaynağına.
Orada yağmur damlaları
ki her biri bir inci
zarif, elmastan kadehleri doldurur
Yakut, zümrüt, gök yakut
ve topaz
süzülürler letafetle
damlaların ve kadehin arasında.
Burada yoktur Aşk’a bir kelime
zira orada öper arı
Sırr’ın çiçeğini
ve dalar sırdan esrara.
Çiçeğin varlığı birbirine karıştıran
cilvesi değildir
öptüren,
arının şevkiyle mahvıdır
Sır içinde bir öpücük
ve dudaklar
onun perdesi
işte öyle yankılanır öğretimin kanı
okşar,
ama dokunmadan,
güzelin müthiş gözlerini
Eflâkın ötesinde ufuklarda
dingince durur esrarın Tacı
kapkaranlık yalımlar saçan
bir akkor beyaz ateş
NOT: gariptir bu şiiri ilk İngilizce yazdım. Peter Kinglsey’nin ‘Reality’ isimli kitabını okurken birdenbire kağıda döküverdim. Yine Kingsley’nin ‘Antik Felsfese Gizem ve Büyü’ adlı eserine sizi yönlendirmek isterim. Kendisine selam olsun. Ayrıca, bana yalnızlığı sunan dostlarım Nalan ve Nico’ya da içten sevgilerimi dile getirmek isterim. Emir Abdulkadir Inanç, 30 Aralık 2018.